Các chính sách, quy định hiện hành đối với người lao động phần lớn đã thể hiện trong Luật Bảo hiểm xã hội, Bộ luật Lao động sửa đổi, bổ sung năm 2012. Tuy nhiên trong quá trình thực hiện, có những bất cập cần xem xét, hoàn thiện như:

      Trong Bộ luật Lao động sửa đổi, bổ sung năm 2012:

      + Về cho thuê lại lao động: cần phải quy định rõ trách nhiệm giữa doanh nghiệp cho thuê lại lao động và doanh nghiệp sử dụng lao động cho thuê khi xảy ra tai nạn lao động đối với người lao động trong thời gian làm việc cho doanh nghiệp sử dụng lao động cho thuê.

      + Về giải quyết tranh chấp lao động: cần củng cố, xem lại tình trạng thiếu Hòa giải viên lao động ở những những nơi xảy ra tranh chấp lao động nhiều, dư thừa ở những nơi ít xảy ra tranh chấp lao động. Cần quy định chi tiết thủ tục về khiếu nại lao động.

       - Về Luật Bảo hiểm xã hội: với cơ chế thị trường, nhiều doanh nghiệp được thành lập, sáp nhập, giải thể; phá sản doanh nghiệp. Vì vậy, cần phải có quy định cụ thể trách nhiệm giải quyết, cách thức, thủ tục giải quyết quyền lợi của người lao động khi doanh nghiệp lâm vào các tình huống này: không chốt sổ BHXH, không có thẻ BHYT, không về hưu được, không được thanh toán chế độ thai sản. Bên cạnh đó, cơ quan BHXH cũng cần phải tính tới việc hình thành quỹ phòng ngừa rủi ro để giải quyết chế độ BHXH cho người lao động tại các doanh nghiệp trong trường hợp nêu trên, đáp ứng quyền lợi hợp pháp, chính đáng của người lao động, cũng là góp phẩn bảo đảm thực hiện an sinh xã hội.

         * Những giải pháp cung cấp kiến thức pháp luật cho người lao động và chủ doanh nghiệp:

        - Đối với người lao động: đa dạng hóa hình thức tuyên truyền, thành lập mạng lưới các trung tâm tư vấn, văn phòng tư vấn pháp luật; xây dựng nhiều tổ tư vấn lưu động; tổ chức các buổi nói chuyện định kỳ hoặc không định kỳ cho công nhân (mô hình “Ngày pháp luật”, “Tháng công nhân”…); tổ chức hội thi tìm hiểu pháp luật; phát tờ rơi; phát hành đĩa CD; xây dựng tủ sách pháp luật; sân khấu hóa (biểu diễn các tiểu phẩm); sử dụng các phương tiện thông tin như truyền hình, truyền thanh, báo chí… Tuyên truyền ngắn gọn, cách diễn đạt phải thật đơn giản và liều lượng kiến thức phải dần dần từng ít một. Nội dung tuyên truyền cần được lựa chọn theo nguyên tắc ưu tiên, cái gì cần thiết nhất cho nhóm đối tượng nào trước hết thì phổ biến trước, cái gì chưa cần ngay thì từ từ. Sẽ hiệu quả hơn nếu báo cáo viên cũng trẻ tuổi và có năng khiếu hài, có thể đối thoại với công nhân bằng ngôn ngữ của giới trẻ chứ không chỉ đơn thuần là đọc báo cáo hay nói chuyện theo cách cũ. Nếu phát hiện và bồi dưỡng được những tuyên truyền viên từ trong chính công nhân thì có lẽ hiệu quả sẽ rất tốt.

       - Đối với chủ doanh nghiệp: cung cấp tài liệu để tổ chức tuyên truyền, phổ biến pháp luật lao động và các quy định pháp luật liên quan tới hoạt động của doanh nghiệp; quyền, nghĩa vụ của người sử dụng lao động và người lao động trong doanh nghiệp. Tổ chức tập huấn, bồi dưỡng, phổ biến pháp luật lao động và các pháp luật khác liên quan cho cán bộ làm công tác tuyên truyền và người sử dụng lao động.

      * Những cơ chế, hình thức giải quyết khiếu nại trong nội bộ doanh nghiệp:

       - Tổ chức thương lượng tập thể để đạt được sự thống nhất và cam kết về thực hiện các chế độ chính sách của người lao động. Thương lượng thường được tổ chức theo quy trình ký kết thỏa ước lao động tập thể, giải quyết các vấn đề tranh chấp hoặc yêu cầu đòi hỏi của người lao động. Thương lượng trực tiếp, tự dàn xếp và tự quyết định của hai bên tranh chấp tại nơi phát sinh tranh chấp hoặc thông qua người đại diện của mình tham gia quá trình giải quyết tranh chấp.

        - Gặp gỡ định kỳ giữa công đoàn cơ sở - người sử dụng lao động – người lao động hoặc gặp gỡ trao đổi trực tiếp giữa người quản lý, cán bộ công đoàn cơ sở với người lao động để nắm và trao đổi thông tin, ý kiến thắc mắc, phản hồi, đề xuất nguyện vọng.

        - Thực hiện đối thoại tại doanh nghiệp để người sử dụng lao động giải đáp các vấn đề liên quan đến việc thực hiện chính sách đối với người lao động, mà công đoàn cơ sở đã đề xuất mà chưa được giải quyết, có nguy cơ dẫn đến xung đột. Ngoài ra, còn có một số hình thức khác như: sử dụng hòm thư góp ý, qua hệ thống mạng thông tin nội  bộ; hội nghị, hội thảo, các lớp đào tạo, bồi dưỡng, hay tuyên truyền phổ biến chính sách, pháp luật.

       * Những mô hình cách làm tư vấn pháp luật hiệu quả:

        - Tổ chức "Ngày pháp luật" góp phần nâng cao hiểu biết và ý thức tôn trọng và chấp hành pháp luật của người lao động.

        - Thành lập các tổ tư vấn pháp luật, vận động công nhân tham gia sinh hoạt tại các tổ tư vấn, tuyên truyền các chủ trương, chính sách, pháp luật lao động cho công nhân tại các khu nhà trọ, khu lưu trú công nhân

                                                                                                Sưu tầm Báo lao động